Powrót do góry

Używamy plików cookies, aby ułatwić Ci korzystanie z naszego serwisu oraz do celów statystycznych. Jeśli nie blokujesz tych plików, to zgadzasz się na ich użycie oraz zapisanie w pamięci urządzenia. Pamiętaj, że możesz samodzielnie zarządzać cookies, zmieniając ustawienia przeglądarki.

Energetyka

Wytyczne dla sektora publicznego

Wytyczne dotyczące sposobu uwzględniania kryterium efektywności energetycznej w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego

Wytyczne dotyczące sposobu uwzględniania kryterium efektywności energetycznej w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego opracowane na podstawie art. 11 ust. 2 pkt 2 ustawy z dnia 20 maja 2016 r. o efektywności energetycznej (tj. Dz. U. z 2021 r., poz. 2166)

Ustawa o efektywności energetycznej nakłada na jednostki sektora publicznego obowiązek podjęcia określonych działań w zakresie efektywności energetycznej, co w praktyce przekłada się na udzielane przez nich zamówienia publiczne.

JEDNOSTKI SEKTORA PUBLICZNEGO zostały zobowiązane do realizacji swoich zadań poprzez zastosowanie co najmniej jednego ze środków poprawy efektywności energetycznej, do których zalicza się:

  • realizację i finansowanie przedsięwzięcia służącego poprawie efektywności energetycznej;
  • nabycie urządzenia, instalacji lub pojazdu, charakteryzujących się niskim zużyciem energii oraz niskimi kosztami eksploatacji albo ich wymianę lub modernizację;
  • realizację przedsięwzięcia termomodernizacyjnego;
  • wdrażanie systemu zarządzania środowiskowego potwierdzone uzyskaniem wpisu do rejestru EMAS;
  • realizacja przedsięwzięć niskoemisyjnych, o których mowa w ustawie z dnia 21 listopada 2008 r. o wspieraniu termomodernizacji i remontów oraz o centralnej ewidencji emisyjności budynków.

Ustawa wprowadza obowiązki dla ORGANÓW WŁADZY PUBLICZNEJ, do których zalicza się:

  • nabywanie efektywnych energetycznie produktów lub zlecanie usług, których wykonanie związane jest ze zużyciem energii,
  • nabywanie lub wynajmowanie efektywnych energetycznie budynków lub ich części, które spełniają co najmniej wymagania minimalne w zakresie oszczędności energii i izolacyjności cieplnej określone w przepisach w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie, lub
  • zapewnienia wypełnienia zaleceń zawartych w świadectwie charakterystyki energetycznej w użytkowanych budynkach należących do Skarbu Państwa poddawanych przebudowie, lub
  • realizacja innych środków poprawy efektywności energetycznej w zakresie charakterystyki energetycznej budynków.

Ustawa doprecyzowuje również wymogi stawiane produktom nabywanym przez organy władzy publicznej.

Muszą one odpowiadać następującym parametrom:

  • w przypadku produktów związanych z energią - kryterium zaliczania do najwyższej klasy efektywności energetycznej potwierdzone odpowiednią etykietą
  • w przypadku produktów związanych z energią nieobjętych etykietami energetycznymi - wymagania w zakresie poziomów referencyjnych efektywności energetycznej ustalonych na podstawie rozporządzeń Komisji UE, w których określono wymogi dotyczące ekoprojektu na mocy dyrektywy 2009/125/WE.
  • w przypadku biurowego sprzętu komputerowego - wymogi efektywności energetycznej co najmniej odpowiadające wymaganiom w ramach programu Energy Star,
  • w przypadku opon - kryterium posiadania najwyższej klasy efektywności paliwowej
    – przy założeniu, że zostanie zachowana zgodność z kryteriami opłacalności i technicznej przydatności oraz będzie to ekonomicznie uzasadnione.

Obowiązki podjęcia określonych działań służących poprawie efektywności energetycznej nałożone na organy władzy publicznej dotyczą jedynie zamówień publicznych, których wartość jest równa lub przewyższa unijne kwoty progowe. Określone wymogi w zakresie charakterystyki energetycznej stosuje się nie tylko do produktów nabywanych przez organy władzy publicznej, ale również wobec produktów wykorzystywanych na potrzeby realizacji zamówienia. Udzielając zamówienia publicznego, którego przedmiotem są usługi, organy władzy publicznej zobowiązują wykonawcę tej usługi do stosowania efektywnych energetycznie produktów, o ile na potrzeby realizacji zamówienia wykonawcy nabyli nowe produkty.


Zgodnie z przepisami ustawy Prawo zamówień publicznych z dnia 11 września 2019 r. (Dz. U. poz. 2019, z późn. zm.), każdy zamawiający udziela zamówienia w sposób zapewniający:

  1.  najlepszą jakość dostaw, usług, oraz robót budowlanych, uzasadnioną charakterem zamówienia, w ramach środków, które zamawiający może przeznaczyć na jego realizację, oraz
  2. uzyskanie najlepszych efektów zamówienia, w tym efektów społecznych, środowiskowych oraz gospodarczych, o ile którykolwiek z tych efektów jest możliwy do uzyskania w danym zamówieniu, w stosunku do poniesionych nakładów.

W postępowaniu o udzielenie zamówienia efektywność energetyczna może zostać uwzględniona w ramach opisu przedmiotu zamówienia, kryteriów oceny ofert, a także wymagań związanych z realizacją zamówienia.

Zgodnie z art. 101 ust. 1 pkt 1 ustawy Pzp, przedmiot zamówienia można opisać poprzez określenie wymagań dotyczących wydajności lub funkcjonalności, w tym wymagań środowiskowych, pod warunkiem że podane parametry są dostatecznie precyzyjne, aby umożliwić wykonawcom ustalenie przedmiotu zamówienia, a zamawiającemu udzielenie zamówienia.

Zgodnie z art. 242 ustawy Pzp, najkorzystniejsza oferta może zostać wybrana na podstawie kryteriów jakościowych oraz ceny lub kosztu albo ceny lub kosztu. Kryteriami jakościowymi mogą być w szczególności kryteria odnoszące się do:

  • jakości, w tym do parametrów technicznych
  • aspektów środowiskowych, w tym efektywności energetycznej przedmiotu zamówienia.

Na podstawie art. 96 ust. 1 ustawy Pzp, zamawiający ma możliwość określenia w ogłoszeniu o zamówieniu lub dokumentach zamówienia wymagań związanych z realizacją zamówienia, które mogą obejmować m.in. aspekty środowiskowe.

Poniżej przedstawiono wykaz kierunkowych regulacji odnoszących się do urządzeń, budynków, pojazdów wraz z ich opisem, które wskazują obowiązki lub możliwości uwzględnienia efektywności energetycznej w zamówieniach realizowanych przez sektor publiczny.

Nabycie nowego lub wymiana eksploatowanego pojazdu charakteryzującego się niskim zużyciem energii oraz niskim kosztami eksploatacji

Akt prawny
Rozporządzeniem Prezesa Rady Ministrów z dnia 10 maja 2011 r. w sprawie innych niż cena kryteriów oceny ofert w odniesieniu do niektórych rodzajów zamówień publicznych (Dz.U. 2011, nr 96, poz.559).

Opis
Dyrektywa 2009/33/WE w pierwotnym brzmieniu została wdrożona do polskiego porządku prawnego Rozporządzeniem Prezesa Rady Ministrów z dnia 10 maja 2011 r. w sprawie innych niż cena kryteriów oceny ofert w odniesieniu do niektórych rodzajów zamówień publicznych (Dz.U. 2011, nr 96, poz.559). Rozporządzenie weszło w życie w dniu 25 maja 2011 r., określa ono inne niż cena obowiązkowe kryteria oceny ofert w odniesieniu do zamówień publicznych na zakup pojazdów samochodowych kategorii M i N, niebędących pojazdami specjalnymi, zwanymi dalej „pojazdami samochodowymi kategorii M i N”. Kryteriami oceny ofert w odniesieniu do zamówień publicznych na zakup pojazdów samochodowych kategorii M i N oprócz ceny są:

  • zużycie energii;
  • emisja dwutlenku węgla;
  • emisje zanieczyszczeń: tlenku azotu, cząstek stałych oraz węglowodorów.

W związku z wejściem w życie ustawy Prawo zamówień publicznych z 2019 r., ww. rozporządzenie, wydane na podstawie delegacji art. 91 ust. 8 ustawy Pzp z 2004 r., pozostaje w mocy nie dłużej jednak niż do końca 2021 r.

Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/1161 z dnia 20 czerwca 2019 r. zmieniającą dyrektywę 2009/33/WE w sprawie promowania ekologicznie czystych i energooszczędnych pojazdów transportu drogowego została transponowana do krajowego porządku prawnego ustawą z dnia 2 grudnia 2021 r. o zmianie ustawy o elektromobilności i paliwach alternatywnych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. 2021, poz. 2269).

Ustawa uchyla delegację ustawową z art. 244 ustawy Prawo zamówień publicznych (Minister właściwy do spraw gospodarki określi, w drodze rozporządzenia, inne niż cena kryteria oceny ofert, które mają zastosowanie w odniesieniu do niektórych rodzajów zamówień, oraz sposób opisania i oceny tych kryteriów, kierując się potrzebą wdrożenia przepisów prawa Unii Europejskiej oraz mając na względzie szczególny charakter lub cel zamówienia oraz ułatwienie stosowania tych kryteriów oceny ofert.).

Nabycie nowego lub wymiana eksploatowanego sprzętu biurowego

Akt prawny
Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 106/2008 z dnia 15 stycznia 2008 r. w sprawie unijnego programu znakowania efektywności energetycznej urządzeń biurowych

Opis

Rozporządzenie Energy Star przewiduje, iż w okresie obowiązywania zawartej między rządem Stanów Zjednoczonych Ameryki a Unią Europejską w sprawie koordynacji programów znakowania efektywności energetycznej urządzeń biurowych, centralne organy rządowe określają wymagania w zakresie efektywności energetycznej co najmniej równorzędne ze wspólnymi specyfikacjami dla zamówień publicznych na dostawy o wartości na poziomie lub powyżej unijnych kwot progowych.

W dniu 20 lutego 2018 r. wygasła umowa zawarta między rządem Stanów Zjednoczonych Ameryki a Unią Europejską w sprawie koordynacji programów znakowania efektywności energetycznej urządzeń biurowych, która to w załączniku C określała specyfikacje techniczne dla wybranych grup produktów z kategorii biurowego sprzętu komputerowego. Jednak Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 106/2008 z dnia 15 stycznia 2008 r. w sprawie unijnego programu znakowania efektywności energetycznej urządzeń biurowych (Dz. Urz. UE L 39 z 13.2.2008 r., str. 1, z późn. zm.), które to ustanowiło zasady znakowania efektywności energetycznej urządzeń biurowych dla Unii Europejskiej, jest aktem prawnym nadal obowiązującym.

Wygaśnięcie umowy między rządem Stanów Zjednoczonych Ameryki a Unią Europejską nie oznacza jednak końca programu Energy Star. Program ten opracowany został w Stanach Zjednoczonych i nadal funkcjonuje na tym rynku, mając przy tym zastosowanie do znacznie szerszej gamy produktów obejmującej m.in. urządzenia AGD, RTV, elementów składowych budynków, etc.

Strona programu (https://www.energystar.gov) oferuje dostęp do aktualnych specyfikacji technicznych (https://www.energystar.gov/products/spec) określających obowiązujące wymogi w zakresie efektywności energetycznej dla określonych grup produktowych, a także zawiera wykazy produktów je spełniających.

Nabycie nowych lub wymiana eksploatowanych urządzeń

Akt prawny
Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 2017/1369 z dnia 4 lipca 2017 r. ustanawiające ramy etykietowania energetycznego i uchylające dyrektywę 2010/30/UE.

Opis

Etykietowanie energetyczne ma na celu oddziaływanie na świadomość konsumentów dotyczącą rzeczywistego zużycia energii przez produkty i wynikających z tego skutków. Etykietowanie wpływa na podejmowane przez konsumentów decyzje dotyczące energooszczędnych i przyjaznych środowisku zakupów.
Szczegółowe wymagania w zakresie etykietowania energetycznego dla poszczególnych grup produktów określone zostały w rozporządzeniach delegowanych wydanych przez Komisję Europejską na podstawie art. 17 rozporządzenia 2017/1369. Dla 5 grup produktów KE już wydała akty delegowane, które bezpośrednio obowiązują od 1 marca 2021 tj. dla pralek i pralko-suszarek, lodówek i chłodziarek umożliwiających sprzedaż bezpośrednią, zmywarek, telewizorów oraz wyświetlaczy i 1 września 2021 – źródeł światła.
Krajowe ramy etykietowania energetycznego określone zostały w ustawie z dnia 14 września 2012 r o etykietowaniu energetycznym produktów związanych z energią (Dz. U z 2020 r. poz. 378).

Akty delegowane dla poszczególnych produktów są dostępne na stronie pt. Etykiety energetyczne - etykietowanie produktów wykorzystujących energię. Kolejne przyjęte akty delegowane będą umieszczane na ww. stronie.

Akt prawny
Ustawa dnia 30 sierpnia 2002 r. o systemie oceny zgodności (Dz. U. z 2021 r. poz. 1344)

Opis

Dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/125/WE z dnia 21 października 2009 r. ustanawiająca ogólne zasady ustalania wymogów dotyczących ekoprojektu dla produktów związanych z energią wdraża do polskiego systemu prawnego ustawa dnia 30 sierpnia 2002 r. o systemie oceny zgodności (Dz. U. z 2021 r. poz. 1344) wraz z dwoma rozporządzeniami. tj. rozporządzeniem Ministra Gospodarki z dnia 17 grudnia 2010 r. w sprawie procedur oceny zgodności wyrobów wykorzystujących energię oraz ich oznakowania ((Dz. U. z 2015 r. poz. 1215), które zostało znowelizowane rozporządzeniem Ministra Klimatu z dnia 5 sierpnia 2020 r. zmieniającym rozporządzenie w sprawie procedur oceny zgodności wyrobów wykorzystujących energię oraz ich oznakowania (Dz.U. 2020 poz. 1434). Rozporządzeniem Ministra Klimatu i Środowiska z dnia 11 czerwca 2021 r. zmieniającym rozporządzenie w sprawie procedur oceny zgodności wyrobów wykorzystujących energię oraz ich oznakowania (Dz. U. z 2021 r., poz. 1224), aktualizujące załącznik nr 3 do nowelizowanego rozporządzenia, który zawiera listę rozporządzeń wykonawczych Komisji Europejskiej ustanawiających szczegółowe wymagania ekoprojektu.

Komisja Europejska sukcesywnie opracowuje rozporządzenia wykonawcze do ww. dyrektywy zawierające wymagania dotyczące poszczególnych grup urządzeń. Rozporządzenia te są bezpośrednio stosowane we wszystkich państwach członkowskich UE od dnia ich wejścia w życie.


Od 1 marca 2021 r. weszły w życie przepisy rozporządzeń delegowanych w sprawie wymogów dotyczących ekoprojektu dla pralek, lodówek, telewizorów i zmywarek, które wprowadzają m.in. nowe wymogi poprawy żywotności, możliwości naprawy oraz ponownego użycia. Lista obowiązujących rozporządzeń jest dostępna na stronie pt. Ekoprojekt.

Nabycie lub wynajęcie efektywnych energetycznie budynków lub ich części albo przebudowa lub remont użytkowanych budynków

Akt prawny
Ustawa z dnia 29 sierpnia 2014 r. o charakterystyce energetycznej budynków (Dz. U. z 2021 r. poz. 497)

Opis
Ustawa z dnia 29 sierpnia 2014 r. o charakterystyce energetycznej budynków (tj. Dz. U. z 2021 r. poz. 497) transponowała przepisy dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2010/31/UE z dnia 19 maja 2010 r. w sprawie charakterystyki energetycznej budynków.

Zgodnie z przepisami ustawy, od dnia 31 grudnia 2020 r. wszystkie nowe budynki w Polsce powinny być budynkami o niskim zużyciu energii.


Przez „budynek o niskim zużyciu energii” należy rozumieć budynek, spełniający wymogi związane z oszczędnością energii i izolacyjnością cieplną zawarte w przepisach techniczno-budowlanych, o których mowa w art. 7 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. – Prawo budowlane (Dz.U. z 2020 r. poz. 1333 ), tj. w szczególności dział X oraz w załączniku nr 2 do rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz.U. z 2019 r., poz. 1065).


Powiązane regulacje prawne:

  • ustawa z dnia 29 sierpnia 2014 r. o charakterystyce energetycznej budynków (Dz. U. z 2021, poz. 497);
  • ustawa z dnia 7 lipca 1994 r. – Prawo budowlane (Dz. U. z 2020r., poz. 1333.);
  • uchwała nr 91 Rady Ministrów z dnia 22 czerwca 2015 r. w sprawie przyjęcia „Krajowego planu mającego na celu zwiększenie liczby budynków o niskim zużyciu energii” (M.P. 2015 nr 0 poz. 614);
  • rozporządzenie Ministra Infrastruktury i Rozwoju z dnia 27 lutego 2015 r. w sprawie metodologii wyznaczania charakterystyki energetycznej budynku lub części budynku oraz świadectw charakterystyki energetycznej (Dz.U. 2015, poz. 376);
  • rozporządzenie Ministra Infrastruktury i Rozwoju z dnia 17 lutego 2015 r. w sprawie wzorów protokołów z kontroli systemu ogrzewania lub systemu klimatyzacji (t.j Dz.U. 2021, poz. 513);
  • rozporządzenie Ministra Infrastruktury i Rozwoju z dnia 17 lutego 2015 r. w sprawie sposobu dokonywania i szczegółowego zakresu weryfikacji świadectw charakterystyki energetycznej oraz protokołów z kontroli systemu ogrzewania lub systemu klimatyzacji (Dz.U. 2015, poz. 246).
  • nowelizację rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie ( t.j. Dz.U. 2019 poz. 1065 z późn.zm.).


Link do strony centralnego rejestru charakterystyki energetycznej budynków prowadzony przez Ministerstwo Rozwoju i Technologii: https://rejestrcheb.mrit.gov.pl/
https://www.gov.pl/web/rozwoj-praca-technologia/centralny-rejestr-charakterystyki-energetycznej-budynkow

Portal skierowany do inwestorów: https://budowlaneabc.gov.pl/

Wymogi względem nabywanych opon

Akt prawny
Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2020/740 z dnia 25 maja 2020 r. w sprawie etykietowania opon pod kątem efektywności paliwowej i innych parametrów, zmieniające rozporządzenie (UE) 2017/1369 oraz uchylające rozporządzenie (WE) nr 1222/2009 (Tekst mający znaczenie dla EOG)

Opis
Rozporządzenie ustanowiło ramy dla zapewnienia zharmonizowanych informacji na temat parametrów opon za pomocą oznakowania, które to umożliwią użytkownikom końcowym dokonanie świadomego wyboru przy zakupie opon.

Wszystkie opony udostępniane na rynkach państw Unii Europejskiej muszą opatrzone naklejką lub dostarczone wraz z etykietą, którą należy wyeksponować w punkcie sprzedaży.

 

Wytyczne zostały opracowane we współpracy z Urzędem Zamówień Publicznych.

Przydatne publikacje i opracowania:
Przewodnik po obowiązujących przepisach po zielonych zamówieniach publicznych  (UZP, 2021 r.)
Analiza inwestycji budowlanej pod kątem możliwości ograniczenia negatywnego oddziaływania na środowisko (2020 r.)

Wskazówki dotyczące zastosowania w ramach zamówień publicznych rozwiązań przeciwdziałających oddziaływaniu na środowisko w odniesieniu do poszczególnych elementów inwestycji budowlanej (2021 r.)

Stosowanie kryterium kosztu opartego na LCC z zastosowaniem metody kalkulacji kosztów cyklu życia dla budynków (2019 r.)

Przykładowe społeczne i środowiskowe kryteria oceny ofert w zamówieniach publicznych (UZP, 2018 r.)

Pozacenowe kryteria oceny ofert. Poradnik z katalogiem dobrych praktyk  (2020)

Oznakowania ekologiczne - opracowanie zbiorcze (UZP, 2018 r.)

Dobre praktyki w zakresie zrównoważonych zamówień publicznych (UZP, 2017 r.)

Przydatne strony internetowe:

Urząd Zamówień Publicznych - Zakładka Zielone zamówienia
https://www.uzp.gov.pl/baza-wiedzy/zrownowazone-zamowienia-publiczne/zielone-zamowienia

Fundacja na rzecz Efektywnego Wykorzystania Energii
https://fewe.pl/pl/baza-wiedzy/poradniki/

Projekt Top Ten
https://topten.info.pl/

https://www.topten.eu/

Instytut na rzecz Ekorozwoju
https://www.pine.org.pl/project/publikacje/

PARP - Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości
https://www.parp.gov.pl/

Komisja Europejska - strona do kryteriów 

https://ec.europa.eu/environment/gpp/eu_gpp_criteria_en.htm

informację wytworzył: Aneta Ciszewska
informację opublikował: Jarosław Mielnik
liczba wyświetleń: 10114
data wytworzenia: 2020-04-15 19:21
data publikacji: 2020-04-15 19:21
data ostatniej modyfikacji: 2022-01-06 13:14
Rejestr zmian
Data Autor Opis Zmiana
1 2020-04-15 19:21 Jarosław Mielnik Dodanie zobacz zakres zmian
2 2020-04-15 19:24 Jarosław Mielnik Aktualizacja zobacz zakres zmian
3 2020-04-15 19:27 Jarosław Mielnik Aktualizacja zobacz zakres zmian
4 2020-07-21 13:12 Wit Łabaszewski Aktualizacja zobacz zakres zmian
5 2021-03-10 18:43 Wit Łabaszewski Aktualizacja zobacz zakres zmian
6 2021-03-18 19:40 Wit Łabaszewski Aktualizacja zobacz zakres zmian
7 2021-07-04 00:02 Wit Łabaszewski Aktualizacja zobacz zakres zmian